maandag 17 september 2012

Vrijheid, gelijkheid, broederschap?

In de vorige blogpost werd al duidelijk dat niet iedereen in de VS er even warmpjes bij zit; de vrouw die ik afgelopen week ontmoette op weg naar het concert van Jason Mraz kon het niet zich niet vooroorloven haar auto te reparareren, hoewel ze wel gewoon een full-time baan had bij een privaat bedrijf. Armoede komt in Nederland natuurlijk ook voor, maar niet op de schaal als hier. Dat komt vooral doordat het systeem van sociale zekerheid hier een lachertje is; iedereen wordt min of meer aan zijn lot overgelaten, omdat zaken als zorgverzekering, huursubsidie, kinderbijslag en uitkeringen hier geheel anders geregeld (of niet geregeld) worden. De vrouw in kwestie was blank. De meeste arme mensen in de VS/St. Louis zijn dat niet.

Meer dan 50 procent van de mensen die in St. Louis wonen zijn Afro-Amerikaans, maar enkel 5,4 procent van de SLU studenten is zwart (85% van de studenten noemt zichzelf blank). Het is niet zo dat zwarte studenten worden tegengehouden op basis van ras, want dat is al een tijdje verboden. Er is zelfs een beleid in de Verenigde Staten genaamd "affirmative action" dat er voor moet zorgen dat er 'genoeg' studenten van alle rassen worden toegelaten op de Universiteiten. Vijf procent is blijkbaar genoeg, en het grootste probleem blijft daardoor economisch: om toegelaten te worden tot SLU moet je veel geld hebben (of veel studiebeurzen ontvangen), en bij die stap vallen veruit de meeste potentiele studenten af. In plaats van een Amerikaanse student toe te laten op basis van goede resultaten, kiest deze school (en vele anderen) ervoor om een Chinese student welkom te heten, want zijn ouders zijn 'filthy rich.' Voor de minder welvarende burgers zit er niks anders op dan op zoek te gaan naar een baan of te gaan studeren aan een minder hoog aangeschreven school.

Waar enkel vijf procent van de studenten zwart is, is de situatie wat betreft het personeel dat rondloopt op campus totaal omgekeerd: zo is het vaak een hele opgave om iemand van een ander ras achter de toonbanken van de restaurants te vinden. Het volgende is typisch Amerikaans: deze mensen zijn veelal ex-daklozen, die zijn geholpen door deze oh zo humanitaire Katholieke school. Er werd ze een baan aangeboden in een van de restauranten op de campus, ze kregen een huurappartementje, en zo werden weer een paar zielen gered van de straat. Een mooi initiatief voor een aantal individuen, maar het pakt de wortels van het probleem natuurlijk totaal niet aan.

De feitelijke tweesplit in St. Louis gaat verder dan het contrast tussen de toonbank en de schoolbank. Als je de campus afloopt naar de dichtstbijzijnde supermarkt, kom je bij een verouderd winkelcentrum. De zwart-wit ratio is in één keer weer omgedraaid, en Afro-Amerikanen zwaaien de scepter. Letterlijk, want de vier bodyguards die 24/7 voor de supermarkt staan opgesteld (inclusief dienstwapen, no jokes) zijn zwart. De man die je vriendelijk welkom heet in de winkel is zwart. De vrouw achter de kassa is zwart. De man die je spullen netjes voor je inpakt is zwart. De supermarkt manager is zwart. Oh wacht, blank natuurlijk. Dit mag dan de 'ghetto supermarkt' genoemd worden (en ik moet zeggen, met recht mogen ze deze eretitel dragen), de man aan de top is toch nog steeds blank.

Hetzelfde geldt voor de metro. De security guards zijn zwart. De dakloze man die op een bankje zit is zwart. De mensen in de metro zijn zwart. Het is een gokje, maar de voorzitter van de bv die het openbaar vervoer regelt in St. Louis... heeft toch zeer waarschijnlijk een lichtere huidskleur (oké, toegegeven, om geen flater te lopen heb ik het even opgezocht, en John M. Nations is inderdaad witter dan wit).

Het is stuitend om te zien hoe normaal iedereen de verschillen hier lijkt te vinden. De blanke studenten weten niet beter dan te worden geholpen door zwarte bedieners, terwijl de Afro-Amerikanen in kwestie maar al te blij zijn met de baan die ze konden vinden en je daarom met overdreven vriendelijkheid behandelen. Het is een situatie van ongelijkheid waar één partij het gehele probleem probeert 'op te lossen' met een daad van liefdadigheid, terwijl de andere partij mede daardoor niet in staat lijkt iets aan de status quo te doen. Ook dat is Amerika.

1 opmerking: